Energieprijzen zijn veranderlijk. Omdat energieprijzen per uur veranderen en omdat deze moeilijk te voorspellen zijn is het bepalen van het juiste inkoopmoment van belang. Om dit te illustreren is het handig eerst eens te kijken naar de werking van de energiemarkt.
Handelsplaatsen
Er zijn verschillende handelsplaatsen waar vraag en aanbod van gas en elektriciteit samenkomen. Momenteel wordt elektriciteit en gas verhandeld voor de levering tot en met 2028. De handel vindt plaats op de termijnmarkt en de EPEX (spotmarkt). Op de termijnmarkt koop je energie met een levering op termijn, die langer is dan een dag (een week, maand, kwartaal of jaar). Op de spotmarkt kun je energie kopen die de volgende dag of zelfs nog dezelfde dag geleverd wordt. Groothandelsprijzen worden dagelijks door de ICE ENDEX (indicaties) en de EPEX end of day (EOD) gepubliceerd. Deze groothandelsprijzen geven een indicatie van de prijsontwikkeling van elektriciteit en gas. Energieleveranciers kopen elektriciteit of gas in op deze groothandelsmarkt. De leveringsprijs van gas en elektriciteit komen onder andere tot stand op basis van ontwikkelingen van de groothandelsprijs.
Totstandkoming van de prijs
Deze prijs wordt beïnvloed door veel factoren. De prijs van elektriciteit is grotendeels afhankelijk van de brandstofmix en de prijs van kolen en CO2. Daarnaast zijn weersvoorspellingen van steeds grotere invloed op de elektriciteitsprijs omdat steeds meer elektriciteit wordt opgewekt door wind en zon. De prijzen van elektriciteit en gas zijn nauw met elkaar verbonden omdat de energie/elektriciteit voor een groot deel wordt opgewekt in aardgascentrales. De gasprijs wordt gedeeltelijk bepaald door de olieproductie, omdat gas en olie vaak dicht bij elkaar worden gevonden. Andere factoren die invloed hebben op de prijs van gas en elektriciteit zijn macro-economische factoren en geopolitieke ontwikkelingen zoals oorlogen en economische conflicten.
Als je energie niet van tevoren inkoopt
Wanneer je energie niet van tevoren inkoopt, volg je marktprijs. Zoals je ziet fluctueren deze prijzen enorm. Deze prijs is bovendien onvoorspelbaar en vormt daardoor een groot financieel risico voor uw organisatie.
Energie inkopen
Dit risico kan gespreid worden. Een inkoopstrategie kan energiekosten namelijk beïnvloeden. Omdat de energieprijzen zo veranderlijk zijn, is het belangrijk om een juist inkoopmoment te vinden en de kansen te benutten die de markt biedt. Daarvoor dienen de ontwikkelingen op de energiemarkt nauw in de gaten te worden gehouden.
In één keer inkopen
Om energie in te kopen kun je er voor kiezen om op één specifiek moment in te kopen voor de gehele duur van het energiecontract. Je kiest een gunstig moment en hebt alles in één keer geregeld. Echter, niemand weet van tevoren wat de prijs gaat zijn. Het is daarom belangrijk om niet beïnvloed te raken door speculatie of besluiteloosheid.
Gespreid inkopen met een klikstrategie
Een goed alternatief voor deze inkoopstrategie is daarom het gespreid inkopen van energie middels een klikstrategie. Met een klikstrategie worden de inkoopmomenten verdeeld wat het risico spreidt. Klikken betekent dat het grootse deel van het contractvolume per leveringsjaar in stappen (meestal per kwartaal) wordt vastgelegd.
Afhankelijk van het risicoprofiel van de organisatie worden van tevoren afspraken gemaakt waar de klikmomenten op gebaseerd zijn. Zo kan er worden afgesproken dat er niet wordt ingekocht in een dalende markt. Op deze manier worden prijzen geoptimaliseerd en wordt er gemiddeld genomen minder betaald dan de gemiddelde marktprijs. Daarnaast kan er een boven- en ondergrens worden bepaald om verschuivingen zo klein mogelijk te houden.
Een klikstrategie is non-speculatief. Er worden immers keuzes gemaakt om prijzen vast te leggen aan de hand van vooraf opgestelde afspraken. Daarnaast biedt een klikstrategie zekerheid voor de maximumprijs die betaald dient te worden voor de desbetreffende periode. Dit is een voordeel voor budgetgeoriënteerde organisaties waarbij financiële duidelijkheid en stabiliteit belangrijk zijn. Een klikstrategie zorgt dus voor enerzijds voor budgetzekerheid en anderzijds voor prijsoptimalisatie.
Meer weten?
Het is mooi om te zien dat de inkoopstrategie haar vruchten afwerpt. Door de jaren heen hebben wij uitstekende resultaten weten te behalen voor onze klanten. Graag vertel ik u meer over de mogelijkheden van een inkoopstrategie passend bij uw organisatie. Neem hiervoor contact met mij op.
Over de auteur
Loek is algemeen directeur van PowerQ en is sinds 2001 actief in de energiesector. Hij heeft zowel met projectontwikkeling als op sourcing- en tradinggebied ruime ervaring opgedaan bij meerdere spelers in de Europese markt. De laatste jaren heeft Loek zich steeds meer gespecialiseerd op het vlak van innovatie en energietransitie. U kunt bij hem terecht met alle vragen over energie, inkoop, projectontwikkeling en energietransitie.
Loek Hulsbergen
